Evet gel gelelim sağlığın ne denli önemli olduğunu anladığımız, hissettiğimiz şu günlerde öncelikle benim için yeri çok ayrı olan bir biyografi filminden ve kahramanından bahsetmek istiyorum sizlere:

"Bogowie ve Dr. Zbigniew Religa"


Kimdir bu Dr. Zbigniew Religa diye soracak olursanız 1980 Polonya'sının o zorlu ve kötü siyasi sürecinde, her türlü engellere rağmen "Polonya’nın ilk, dünyanın ise en uzun süren (yaklaşık 24 saat) başarılı kalp naklini gerçekleştiren" ve tarihi değiştiren saygı duyulası bir doktor kendileri. Ve tüm bunları nakil konusunda hiçbir tecrübesi ve eğitimi yokken yapabilmiş olması olağanüstü bir şey diye de ekliyorum. Ben de film sayesinde tanımış oldum kendisini ancak diyorum ki iyi ki tanımışım ve şu an bunları sizlere aktarabiliyorum. Şunu da belirtmiş olayım: Yukarıda da görüleceği üzere Dr. Religa 24 saat süren bu ilk kalp nakli ameliyatının başarıyla sonuçlanmasının gururuyla hastasının kalp ritmini monitörde izlerken, asistanının yorgunluktan sağ köşede yığılmış bir biçimde çekilmiş olan fotoğrafı 1987 yılında National Geographic tarafından yılın fotoğrafı seçilmiş bulunmakta.

Şimdi Dr. Religa'yı zaten filmde çok iyi tanıyacaksınız. Biraz filmden bahsedelim istiyorum. 2014 yapımı biyografi-dram türü olan film bizlere Dr. Religa’nın süreç boyunca bu nakli yapabilmek için başından geçen olayları, yaşadığı sıra dışı hayatı ve karşısına çıkan onca engele rağmen vazgeçmediği inancını tüm gerçekliğiyle anlatıyor. Komünizmin en üst seviyede olduğu 80 Polonya'sında karşısına çıkan tüm engellere hatta daha da ilerisi dini baskılara rağmen  -o dönem katı görüşlü kiliseler tarafından bir organ naklinin insanın yaradılıştan gelen benliğini, yapısını değiştireceği gerekçesi ile çok büyük günah sayılması ve yapan kişilerin ağır şekilde cezalandırılması görüşü hakim olduğundan baskıyı tahmin edebilirsiniz- kendi polikliniğini açıp ilk başarılı kalp naklini gerçekleştirdiği olağanüstü hikayenin anlatımı ve aktarımından bizleri ekrana kitliyor öncelikle. Devamında filmin en dikkat çekici noktası kesinlikle “Tomasz Kot”un zaten otoriteler tarafından hayli yüksek not alan oyunculuğu. Kendisini o kadar güzel adapte etmiş ki role, Religa’nın kendisi oynasa ancak bu kadar oynayabilirdi. Hissettirdiği heyecan, öfke ve inanç filmi izlerken sizlere ziyadesiyle geçiyor. Bunun yanında yüz olarak da Religa’ya fazlasıyla benzetilmiş olması da filmin yarattığı hava için artı bir özellik tabii ki de.

39. Gdansk Film Festivalinde birçok ödül alan Bogowie, Religa’nın hayatının yanı sıra bahsettiğimiz dönemin siyasi görüşlerini de sağlam şekilde eleştirip insan zihninin kalıplaşmış düşüncelerini yıkması gerektiğini çarpıcı bir dille anlatıyor bizlere. Bunun yanında dini yönden o dönemin aşırı muhafazakârları diyebileceğimiz kesimi de eleştirmeyi unutmamışlar tabii ki. Hâlâ çok nadir de olsa bazı kültürlerde geçerliliğini koruyan kalp nakli yapılan hastanın başka bir insana dönüşme endişesini net bir şekilde eleştirmiş ve iletilmek istenen mesaj bizlere bu noktada doğrudan iletilmiş. Religa'nın hayatıyla ilgili ince detayların atlanmaması da ilgi çekici bulduğum bir diğer konu. Örneğin bir kalp cerrahı olarak çok fazla alkol ve sigara tüketmesi, kendi iç dünyasındaki çelişkiler, ilk kısımda bahsettiğim üzere nakil konusunda bir eğitimi ve tecrübesi olmamasına karşın aldığı riskler filmi benim için önemli bir noktada tutuyor. Bunun yanında filmde gerçek hayattan videolara, sahnelere yer verilmesi de bizleri genel anlamda filmde tutmanın ve sanki o anları yaşıyormuş hissinin arttırılması bakımından kesinlikle etkili olmuş diyebilirim. Yaklaşık iki saate yakın bir süresi olmasına karşılık hızlı temposu ve konunun ustaca işlenmesi ile bizi sıkmadan kendini izlettiriyor sevgili Bogowie. Tabii ki Polonya demişken Polonya'nın o kasvetli havası ve donuk olarak nitelendirilebilecek sosyokültürel yapısını sevmeyen insanlar için film çok etkili ve doğru bir seçenek olmayabilir. Bunu da belirtmekte fayda var.

Velhasılıkelam, Bogowie kısıtlı imkanlarına ve bütçesine rağmen bu şekilde etkileyici ve başarılı bir hikayeyi bizlere gayet güzel bir biyografi filmi şeklinde aktarıyor efendim. Biyografi severlere kesinlikle tavsiye ediyor ve bu film nezdinde tüm sağlık çalışanlarımıza sonsuz teşekkürlerimi iletiyorum.