Yazının ilk yayım yeri :https://www.iqsozluk.com/entry/4681/
insanların belirli durumlarda beklenenin tam aksi yönde tepkiler verdiğini hepimiz günlük yaşamımızda gözlemlemişizdir. mutluluktan ağlamak bu duygunun en bilinen örneği olabilir. bilimsel literatürde buna "dimorphous expressions of emotion" denir. yani duygunun çift biçimde ifade edilmesi.
2015 yılında yapılan bir araştırma(1) bu konuyu detaylı şekilde incelemeye karar vermiş. ben de sizinle bunu anlayabildiğim kadarıyla paylaşmak istiyorum.
öncelikle bu garip ikircikli tavrın sebebine bakmamız gerekiyor. yapılan çalışmalarda bazı duyguların kontrol edilemez şekilde hissedilmesinin normal olduğunu (2) ancak eğer bir şekilde üstesinden gelinmezse psikolojik olarak tehlike de yaratabileceğini (3) gösteriyor.
insan evriminde yoğun duyguların kontrol edilebilmesi ve organizmaya zarar vermemesi için bir baş etme mekanizmasına ihtiyaç duyulmuş gibi görünüyor. yani bir duygu aşırı derecede hissedildiğinde o duygunun yaratacağı tepkinin tam olarak tersini göstererek ilgili duyguyu kontrol altına alma gibi bir özelliğimizin olduğunu gösteren pek çok çalışma da bulunmakta.(4,5,6,7)
üstelik bu durum sadece mutluyken ağlamak ya da şirinlik karşısında saldırganlaşmak şeklinde pozitif duygunun negatif davranış ile dengelenmesini değil, tam aksi için de geçerli. örneğin '98 yılında yapılan bir çalışmada acıklı bir film izletilen deneklerin filmin en acıklı anında ağlamamak için gülmeye çalıştığı ve gülenlerin kalp ritimlerinin daha hızlı düzene girdiği gözlemlenmiştir. (8)
sonuç olarak insanlar aşırı duygu hissettiklerinde tam aksi bir şekilde bir davranış göstererek hislerinin yoğunluğunu azaltmaya çalışırlar. böylece bu davranışı göstermeyenlere göre daha sağlıklı bir süreç yaşarlar. cute aggresion ise bu bilimsel olarak ispatlanmış ve iyice irdelenmiş meselenin sadece bir veçhesidir.
kaynak
1- aragón, o. r., clark, m. s., dyer, r. l., & bargh, j. a. (2015). dimorphous expressions of positive emotion: displays of both care and aggression in response to cute stimuli. psychological science, 26(3), 259–273.
2-folkman, s., & moskowitz, j. t. (2000). positive affect and the other side of coping. american psychologist, 55, 647–654.
3- colom, f., vieta, e., martínez-arán, a., reinares, m., benabarre, a., & gastó, c. (2000). clinical factors associated with treatment noncompliance in euthymic bipolar patients. thejournal of clinical psychiatry, 61, 549–555.
4-fredrickson, b. l., mancuso, r. a., branigan, c., & tugade, m. m. (2000). the undoing effect of positive emotions. motivation and emotion, 24, 237–258.
5-kappas, a. (2013). social regulation of emotion: messy layers. frontiers in psychology, 4, article 51. retrieved from http:// journal.frontiersin.org/journal/10.3389/fpsyg.2013.00051/full
6-samson, a. c., & gross, j. j. (2012). humour as emotion regulation: the differential consequences of negative versus positive humour. cognition & emotion, 26, 375–384.
7- schimmack, u. (2001). pleasure, displeasure, and mixed feelings: are semantic opposites mutually exclusive? cognition & emotion, 15, 81–97.
8-fredrickson, b. l., & levenson, r. w. (1998). positive emotions speed recovery from cardiovascular sequelae of negative emotion. cognition & emotion, 12, 191–220.
