Doğan Cüceloğlu’ndan Öğretmenlik Üzerine İki Kitap


Doğan Cüceloğlu

9 Şubat 1983 Silifke/Mersin’de doğdu.16 Şubat 2021’de İstanbul’da hayatını kaybetti. Psikolog ve akademisyen olan Cüceloğlu, kırktan fazla bilimsel makale ve onlarca kitap yazdı. 1980-1996 yılları arasında ABD’nin Fullerton şehrindeki Kaliforniya Eyalet Üniversitesi’nde görev yaptı. 1996’da Türkiye’ye dönerek üniversite öğrencilerine, öğretmenlere, ebeveynlere, iş insanlarına yönelik seminerler, konferansalar ve atölye çalışmaları yaptı (Doğan Cüceloğlu, İrfan Erdoğan–Öğretmen Olmak Bir Cana Dokunmak, Final Kültür Sanat Yayınları).


Akademisyen İrfan Erdoğan ile Doğan Cüceloğlu eğitim üzerine sohbet ediyorlar. İki bilgili insanın eğitim üzerine değerlendirmelerini, eğitim sistemimizin artı ve eksiklerini tespit edişlerini, eğitimimizi daha işleyen ve güçlü bir hale getirmek için önerilerini “öğretmen” ekseninden anlatıyorlar. Türkiye’nin çeşitli kentlerinde yapıyorlar bu sohbetlerini. Eğitim ve öğretmenlik hakkında yıllarca hem akademik hem de uygulamada biriktirdikleri kuramsal, tarihsel ve güncel fikirlerini birbirlerine sunuyorlar. Sohbetleri yaklaşık bir yıla yakın zaman dilimine yayılıyor. Birçok öğretmene yaşam örneği sunuyorlar.


“Eğitim ve öğretmen, kim öğretmen olabilir, eğitimde çerçeve, öğretmen–öğrenci bağlamı, varoluş-bilgi-davranış ve estetik, yaşamın dört temel alanı, bilim insanı olarak öğretmen, öğretmenin hazırlığı ve gelişmesi, dört temel gereksinme, filozof öğretmen, sınıfta olmak, öğretmenler odası ve öğretmen dersliği” konuşup, fikirlerini birbirlerine sundukları konulardan birkaçı (Doğan Cüceloğlu-Öğretmenim Bir Bakar Mısın? Öğretmen’in Gücü Üzerine, Final Kültür Sanat Yayınları).


”Hangi eğitim sistemi içinde olursa olsun, teknoloji ne kadar gelişirse gelişsin, öğretmenin öğrenciyle göz göze geldiği bir an vardır. Bu kitap, öğretmenin öğrenciyle göz göze geldiği o anın gücünü anlatmaktadır.

O anda öğretmen, öğrencinin gönül kapısından girerek zihnine ulaşır. Ve işte o an eğitim başlar. Öğretmenin gücü binlerce yaşam inşa eder.

Deneyimli bir eğitimci dostumun dediği gibi, “Sadece eğitimin değil, ülkenin lokomotifi de öğretmendir. Gücünün sınırı tahminlerin çok ötesindedir.”


Öğretmenim Bir Bakar mısın? Öğretmenin kuşaklar boyu devam eden gücüne tanıklık yapmak için yazıldı. (Arka kapak yazısından.)


Kitabın en sevdiğim yönü, Doğan Cüceloğlu’nun bu eseri kuramsal ve sıkıcı bir dille değil, birçok öğretmenin ve öğrencinin anılarıyla, mektuplarıyla akıcı bir dille yazmış olması. Okurken kendi öğrencilik anılarınızı hatırlıyorsunuz.

“Bakış, Bilgi, Değerler” adı altında üç bölümde topluyor yazılarını. Bakış: Öğrenciye Bakış, Mesleğine Bakış, Öğretmenin Kendine Bakışı; Bilgi: İletişim, İlişki, Tanıklık, Dinleme; Değerler: Değerler, Anlamlı Sağlıklı Güçlü ve Çoşkulu, Bir Yaşam İçin Değerler bölümlerinden oluşuyor içindekiler.



Yazar: Abdullah Furkan Doğan