Carolee Schneemann, kadın bedeni ve onun yaratıcı enerjisi, cinsellik gibi temaları ele alan çalışmalarıyla ünlü, 1939 doğumlu Amerikan bir sanatçıdır. Çalışmalarında insan bedenini, üç boyutlu alanları, fotoğraf ve videoları çokça kullanan sanatçı kendini hiçbir zaman bir performans sanatçısı olarak görmediğini söylemiş ve kendini bir ressam olarak tanımlamıştır.
1950'lerde Amerika'nın birçok farklı üniversitesinde sanat eğitimi görmüş olan Schneemann'ın epey ses getiren ilk çalışmaları arasında Eye Body (1963) ve Meat Joy (1964) gibi eserleri bulunmakta. Bu eserler insan bedenini Schneemann'ın çok boyutlu kanvasına taşımıştır. Eserleri net bir nitelendirilmeye tabi tutulamamakla birlikte uluslararası avangardizmin bir grubu olan Fluxus veya Neo-Dada ile bağdaştırılmıştır. Johannes Birringer ise Schneemann'ın geleneksel alanı aşarak sanatı çok boyutluluğa taşıyan, izleyenin katılımcı durumuna geçtiği eserlerini; soyut kavramları beden ve beden enerjisiyle yorumladığından çözümlenmesi zor olarak tanımlamıştır.
Bedeni ve cinselliği sanatsal değere sahip olan bir bilgi ve deneyim kaynağı olarak gören sanatçı, 1970'lerde Kadın Hareketi'nin bir parçası haline gelmiştir. En ünlü eserlerinden biri olan Interior Scroll ile vücudunu ataerkilliğe bir tepki niteliğinde kullanmıştır.
Interior Scroll adlı bu performans 1975 yılında gerçekleştirilen Women Now and Here adlı sergide yer aldı. İlk etapta Schneemann, çoğunluğu kadın sanatçıların oluşturduğu bir seyirci önünde bulunan uzun bir masaya doğru yöneldi, masaya çıkmadan önce kıyafetlerini çıkardı ve masaya çıktığında üzerinde sadece bir çarşaf vardı. Seyirciye bir kitap okuyacağını söyleyerek bir süre, kendi yazıları ve mektuplarından oluşan Cezanne, She Was A Great Painter adlı kitabı okudu. Performans devam ederken Schneemann üzerindeki çarşafı da bıralakarak vücudunu siyah boya ile boyadı. Sonrasında sanatçı, vajinasından uzun bir kağıt parçası çıkarmaya, aynı zamanda kağıtta yazılı olanları okumaya başladı. Kağıtta yazanlar ise yine Schneemann'dan Kitch's Last Meal (1973) adlı eserden, bir kadın bir erkek iki sanatçı arasında geçen alaycı noktalara sahip bir diyalog idi.
Ünlü performans iki yıl sonra kadın sanatçıların erotik filmlerinin bulunduğu Telluride Film Festivali'nde tekrar gerçekleştirildi. Schneemann'ın performansı tekrarlama sebebi festival programının adının "The Erotic Woman" olmasıydı. Sanatçı bu adı festivalin kendi amacına zarar veren ve sınırlayıcı olduğunu düşündüğünü belirtti.
Schneemann'ın amacı bu çok ses getiren performansı ve diğer birçok eseriyle kadının gücünü ve cinsel faaliyet özgürlüğünü patriarkal düzenden geri alabilmek ve özrgürlükçü kadın hareketine katkıda bulunmak adına yapmış olsa da, eserlerinin cüretkar ve provokatif tavrı sebebiyle dönemin feministleri dahil kitleler tarafından reddedildi.
Olumsuz tepkiler bir yana, sanatçının eserleri feminizmi ve feminist sanatın görüş alanını genişletti. Kadın vücudunun sadece erkeklere hoş görünmesi amacının dışında gösterilebileceği fikrini ortaya attı. Schneemann'dan önce kadın vücudu sadece erkek sanatçılar tarafından gösteriliyor yahut pornografide bulunuyordu.
Carolee Schneemann 2019 yılında hayatını kaybetti. Fakat korkusuz eserleri tarihte ilk kez kadın bedeni, enerjsi ve cinselliği üzerine odaklanan eserler olarak bugün halen kadın ve beden algısı üzerine düşündürüyor ve kendinden bahsettiriyor.
Daha fazla okuma için:
https://fineartmultiple.com/blog/carolee-schneemann-interior-scroll-masterpiece/
Eser: Carolee Schneemann
Infinity Kisses - Ocak-Nisan 2015
Nilay
2021-10-19T09:15:57+03:00Yazı için teşekkürler, elinize sağlık