Jean-Michel Basquiat, 1960 doğumlu Amerikalı bir sanatçı olup, 1980’lerin sanat dünyasında kısa sürede yıldızlaşan, Neo-Ekspresyonizm akımının öncülerinden biridir. Sokak sanatı (graffiti) ile başladığı sanat kariyerini, tuval resimleri ve zengin sembolizmle dolu eserleriyle devam ettirmiştir. Sanatında siyah kimliği, ırkçılık, sömürgecilik, güç, para ve ölüm gibi toplumsal konulara sıkça değinir. Eserlerinde genellikle metin, imgeler ve semboller bir araya gelir. Basquiat'ın sanatının birçok anlaşalım özelliği vardır. Bunlar, sıklıkla tarihi figürler, Afrika kökenli kültürler, anatomik çizimler ve kelimelerle dolu kompozisyonlar oluşturur. Resimleri bazen çocuksu, bazen de agresif ve ham bir enerji taşır. Kontrast renkler ve katmanlı boya dokuları eserlerine dinamik bir görünüm katar. Siyahların tarihi, kapitalizm, toplumun çelişkileri gibi temaları sıkça işler. En çok Bilinen eserleri şöyledir:

• Untitled (1981): Kafatası figürüyle tanınan eseri, Basquiat’ın iç dünyasını ve ölüm temasını yansıtır.

• Irony of Negro Policeman (1981): Irkçılık ve kimlik sorunlarına dair eleştirel bir yorum sunar.

• Hollywood Africans (1983): Basquiat’ın Los Angeles’taki deneyimlerini, siyah kimliğini ve medya eleştirisini işler.

Basquiat, çağdaş sanatta sokak kültürü ile yüksek sanat arasında köprü kurarak kalıcı bir iz bırakmıştır. Andy Warhol ile yakın bir dostluğu ve iş birliği olmuştur. 27 yaşında aşırı dozdan hayatını kaybetmesine rağmen (1988), eserleri hâlâ büyük ilgi görmektedir ve milyonlarca dolara satılmaktadır.

Jean-Michel Basquiat, Amerikan sanatına derin ve kalıcı etkiler bırakmıştır. 1980'lerin sanat dünyasında sokak kültürünü ve çağdaş sanatı birleştiren, Neo-Ekspresyonizm akımının en önemli figürlerinden biri olarak görülür. Onun etkileri hem sanatsal tekniklerde hem de Amerikan toplumunun sanat anlayışını dönüştürmekte belirgindir. Sanatçı, sokak sanatını ana akıma taşımıştır. Graffiti kökeninden gelen görsel dilini tuvale taşıyarak sokak sanatını elit sanat çevrelerinde kabul edilir hale getirdi. Bu, Amerikan sanatının estetik sınırlarını genişletti. Kimlik ve ırksal temaları sanata taşımıştır. Siyah sanatçıların sesi olarak Amerikan sanatında büyük bir boşluğu doldurdu. Eserleri, siyahi kimlik, tarihsel adaletsizlikler ve ırksal eşitsizlik gibi konuları doğrudan ele alarak sanatın politik bir ifade aracı olabileceğini yeniden hatırlattı. Metin ve görseli bir araya getirmiştir.

Sözleri, sembolleri ve imajları aynı anda kullanması, Amerikan sanatında yeni bir ifade biçimi yarattı. Bu, hem kavramsal sanatı hem de çağdaş sanat akımlarını etkiledi. Günümüzde birçok sanatçı Basquiat’ın metin-temelli anlatım dilini benimsiyor. Pop kültürünü ve yüksek sanatı harmanladı.

Andy Warhol ile yaptığı iş birlikleri, pop kültürü unsurlarını geleneksel sanatla daha fazla harmanladı. Bu yaklaşım, Amerikan sanatında "yüksek" ve "alçak" kültür ayrımını bulanıklaştırdı ve postmodern sanat anlayışının yayılmasına katkıda bulundu.

Basquiat, özgün, asi ve sıradışı sanatçı imajıyla genç kuşaklara ilham verdi. Sanatçının ikonlaşması, sanat dünyasının daha çeşitli ve farklı geçmişlerden gelen sanatçılara açık olmasını sağladı. Sanat pazarini etkiledi. Basquiat’ın eserleri, çağdaş sanat pazarında milyonlarca dolara satılarak Afro-Amerikan sanatçıların değerinin yükselmesine katkıda bulundu. Bugün birçok siyah sanatçı, Basquiat’ın açtığı yolda ilerliyor.

Jean-Michel Basquiat ve Andy Warhol’un ilişkisi sanat dünyasında hem yakın bir dostluk hem de yaratıcı bir iş birliği olarak dikkat çeker. İkili, 1980’lerin başında tanıştı ve kısa sürede hem arkadaş hem de birlikte çalışan iki güçlü figür haline geldi. Aralarındaki ilişki sanatsal, kişisel ve zaman zaman tartışmalı bir nitelik taşıyordu. Sanatçının dönemin gözdesi Andy Warhol ile tanışması da oldukça etkileyici olmuştur. Basquiat, 1982’de sanat tüccarı Bruno Bischofberger tarafından Andy Warhol’a tanıtıldı. Warhol o dönemde sanat dünyasının en ünlü isimlerinden biriydi, Basquiat ise hızla yükselen genç bir sanatçıydı. İlk tanışmalarının ardından Basquiat, Warhol’a hayranlık duyduğunu gösterdi, hatta tanıştıktan hemen sonra Warhol’un portresini yapıp ona hediye etti. Bu etkileşim, aralarındaki ilişkinin başlangıcını hızlandırdı. 1984–1985 yılları arasında birçok ortak eser ürettiler. Bu eserlerde Warhol’un grafik tarzı ile Basquiat’ın ham, çocuksu ve enerjik çizimleri birleşti. Warhol genellikle ticari simgeler ve logolar çizerken, Basquiat bu imajlara spontane, bazen de politik mesajlar ekliyordu.

Ortak eserlerinden bazıları: "Olympic Rings", "Paramount" ve "Arm and Hammer II".

Ayrıca ikili dostluk ve duygusal ilişkiler de kurmuşlardı. Basquiat ve Warhol, farklı kuşaklardan gelmelerine rağmen birbirlerini tamamlayan bir dostluk geliştirdiler. Warhol, Basquiat’ın ham yeteneğine ve enerjisine hayran kalırken, Basquiat da Warhol’un sanat dünyasındaki konumundan ve deneyiminden yararlandı.

Warhol’un Basquiat üzerinde koruyucu bir etkisi vardı. Onun New York’taki hayatına yön vermeye ve tehlikeli ortamlardan uzak tutmaya çalıştı.

1985’te ortak sergileri eleştirmenlerden sert yorumlar aldı. Basquiat, bu eleştirilerden etkilenerek Warhol’la arasına mesafe koymaya başladı. Basquiat’ın bazı çevreleri, onun Warhol tarafından "manipüle edildiğini" düşünüyordu. Warhol’un 1987’de ani ölümünden sonra Basquiat büyük bir boşluğa düştü. Onun ölümünü kaldıramadı ve bu olay, Basquiat’ın mental durumunu daha da kötüleştirdi. Warhol’un ölümünden yaklaşık bir yıl sonra, 1988’de Basquiat aşırı doz nedeniyle hayatını kaybetti.

İlişkileri genel olarak sanat tarihinin en ilginç iş birliklerinden biri olarak kabul edilir. Bu dostluk ve ortaklık, hem sanat dünyasında hem de popüler kültürde ikonik bir yer edinmiştir.