Koray Karasulu


1975’te doğdu. İstanbul Üniversitesi, Rus Dili ve Edebiyatı Bölümüʼnü bitirdi. Edebî çevirmenliğe, Vladimir Megre’nin “Çınlayan Sedir” serisinin ilk kitabı ile başladı. “Anastasya” adlı bu kitap 1996’da Kuraldışı Yayınları’ndan yayımlandı. 2003’te Mitos Boyut Yayınlarıʼndan yayımlanmaya başlayan Gorki’nin dört ciltlik “Toplu Oyunları”nın ilk iki cildini çevirdi ve üçüncü cildin çevirisinde yer alan üç kişiden biri oldu. Bu kitaplar hâlâ Mitos Boyut’tadır. Daha sonra “Çınlayan Sedir” serisini de tamamladı ve o da hâlâ Kuraldışı Yayınları’nda. Şu an Everest Yayınları bünyesinde yer alan bir "Yeraltından Notlar" dışında, yedi adet Rus klasiği çevirisi İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlanıyor. Rus edebiyatı eserlerinde, çevirmenliğin yanı sıra redaktörlük de yapıyor.



Leyla Şener


1964’te Bulgaristan’da doğdu. Türkçeden Bulgarcaya yaptığı şiir çevirileriyle Bulgar Bilimler Akademisi tarafından seçilen en iyi genç çevirmenler arasına girdi. Ankara Üniversitesi DTCF, Rus Dili ve Edebiyatı Bölümüʼnde okudu. 2001’de, İstanbul Üniversitesi’nde yüksek lisans yaparken, Bilgi Yayınevi’nde basılan “Üç Kız Kardeş” adlı Çehov oyunu ile edebî çevirmenliğe başladı. Okuduğu fakültede doktora yaptıktan sonra Akçağ Yayınları ve Antik Yayınları bünyesinde pek çok Rus klasiği çevirdi. TRT İstanbul Televizyonu ve TDK’de Rusça tercümanı olarak çalıştı. Şu an Rus Dili ve Edebiyatı dalında doçent olarak Anadolu Üniversitesi’nin uzaktan eğitim biriminde görev yapmaktadır.


Çevirdiği yazarlar arasında Dostoyevski ve Tolstoy başı çekiyor. Yine Çehov, Gonçarov, Puşkin, Turgenyev ve Gorki’den de çevirileri var. Çevirileri Antik, Akçağ ve Timaş Yayınları tarafından yayımlanıyor.



Sabri Gürses


1972 yılında İstanbul’da doğdu. 1989’da "İlerlemeler" eseriyle Akademi Kitabevi Şiir Başarı Ödülü’nü aldı, aynı yıl Nişantaşı Anadolu Lisesi’nden mezun oldu. 1991’de Milliyet Sanat Aşk Öyküleri Yarışması’nda Başarı Ödülü aldı. 1999 yılında İstanbul Üniversitesi, Rus Dili ve Edebiyatı Bölümüʼnden mezun oldu. Yüksek lisansını İÜ Çeviri Bilim Dalı’nda “Vladimir Nabokov’un Eugenie Onegin Çevirisi ve Türkçe Onegin Çevirileri” başlıklı teziyle yaptı. 2000 yılında ilk çevirisi, Joseph Campbellʼdan “Kahramanın Sonsuz Yolculuğu”, Kabalcı Yayınevi'nde basıldı. Kariyerinin ilk yıllarında çoğunlukla İngilizceden, edebî ve edebiyat dışı çeviriler yaptı. 2003 yılında Bordo Siyahʼın yayımladığı "Beyaz Geceler" ile Rus edebiyatı çevirmenliğine başladı. 2010ʼda "Oblomov" çevirisi (Everest Yayınları), Dünya Kitap Dergisi tarafından Yılın Çeviri Kitabı seçilen iki kitaptan biri oldu. 2011 yılında Çeviri Derneği’nin Genç Soluk Ödülü’nü aldı. 2005 yılında Çeviribilim Dergisi’ni, 2013 yılında Çeviribilim Yayınlarıʼnı kurdu. 2019 yılında Erciyes Üniversitesiʼnden “Juri Lotman: Hayatı, Eserleri ve Mirası” konulu teziyle doktora aldı.


Aynı zamanda şair, yazar ve araştırmacı olan Sabri Gürses'in eserleri: "Gereksinimler, Elde Edemeyişler ve İlerlemeler" (şiir, 1990), "Unutulmuş Ay Altında" (1992), "Duraksamadan Eline Alıyorsun Bu Kitabı" (1993), "Boşvermişler: Bir Bilimkurgu Üçlemesi" (1995), "Sevişme" (1996, 2014), "Maceraperest Turan Sözlüğü" (2013) ve "Türk Mitolojisi" (2018).


Sabri Gürses; Dostoyevski, Tolstoy, Shakespeare, Kim Stanley Robinson, Joseph Campbell, Turgenyev, Puşkin, İvan Gonçarov, Vladimir Nabokov, Slavoj Zizek, Stevtlana Aleksiyeviç, Bulgakov, Griogri Petrov, Andrey Bitov, Yuri Oleşa, Yevgeni Zamyatin, Leonid Andreyev, H. G. Wells, Jonathan Lethem, Ian Harrison, Ned Beauman, Simon Garfield, Mary Fulbrook, David F. Wallace, S. J. Watson, Fazıl İskender, Werner Sombart, Arnaldur Indridason, Otto Kurz, Ernst Kris, Boris Pasternak, Andrey Beliy, Boris Akunin gibi onlarca yazardan, Rusça ve İngilizceden, edebî ve edebiyat dışı yüze yakın eser çevirdi ve çevirmeye devam ediyor. Çevirileri Alfa, Can, Everest ve Çeviribilim başta olmak üzere ondan fazla yayıncıda yer almakta. Küre Yayınları, İthaki, Kırmızı Kedi, Kabalcı, YKY, Doğan Kitap, İletişim, Sel ve Notos Kitap gibi yayıncılarda da hatırı sayılır çevirileri mevcut.


Özellikle değinmek gerekirse Everest Yayınlarıʼndaki bazı çizgi-romanların ve Shakespeare mangalarının, Can Yayınlarıʼndaki ("Suç ve Ceza" başta olmak üzere) çoğu Dostoyevski eserinin çevirmeni ve Alfa Kitapʼın ödüllü "Tolstoy - Bütün Eserleri" külliyatının Uğur Büke ile birlikte iki çevirmeninden biridir (bkz: "Rusça Çevirmenleri Dosyası - İkinci Kuşak"); bu külliyattan, özellikle "Savaş ve Barış" ile "Anna Karenina", Gürses'in çevirisidir. Ayrıca, yine Alfa Kitapʼtan yayımlanan, Puşkin'in manzum romanı "Yevgeni Onegin"in de çevirmenidir. Belirtmek gerekir ki "Yevgeni Onegin"*; Ataol Behramoğlu ve Ergin Altay gibi usta çevirmenlerin defalarca ellerine alıp bıraktıkları ve çevrilemez" olduğuna kanaat getirdikleri bir eserdir. Sabri Gürses'in "Yevgeni Onegin" çevirisi, geçtiğimiz yıl Uğur Büke ile birlikte 19. yüzyıl dalında ödül kazandığı Read Russiaʼnın 2018 yılındaki etkinliğinde finale kalan çeviriler arasındaydı.



Tansu Akgün


1977 yılında doğdu. İstanbul Üniversitesi, Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. 2005 yılında Mitos Boyut Yayınları’nın yayımladığı Gorki’nin “Toplu Oyunlar” setinin üçüncü cildinin üç çevirmeninden biri olarak edebî çevirmenliğe başladı. Sonraları bu setin son cildini tek başına çevirecekti. İkinci çevirisi yine aynı yayıncıdan yayımlanan Çehov’un “Kısa Oyunlar” toplamasıydı. Bu çeviri, takip eden tüm edebî çevirileri gibi İş Bankası Kültür Yayınları’nda yer almaktadır. İş Kültür’deki “Savaş ve Barış”ın ve Dostoyevski’den “Öteki” ile “Ev Sahibesi”nin çevirmenidir. Rusça ve İngilizceden edebiyat dışı çeviriler de yapmaktadır.



Günay Çetao Kızılırmak


1981 yılında doğdu. 1994’te Rusya’ya bağlı Adigey Cumhuriyeti’ne yerleşti. On üç yıl yaşadığı bu ülkede Rus Dili ve Edebiyatı okudu. İlk kitap çevirisi, Puşkin’den “Yüzbaşının Kızı” 2005’te Bordo Siyah Yayınları tarafından yayımlandı. Bordo Siyah bünyesinde daha pek çok klasik çevirdi. Andrey Platonov eserlerini Türkçeye kazandırdı. 2010 yılında, Dünya Kitap dergisinin 18. Dünya Kitap Ödülleri’nde, Platonov’un “Çevengur” kitabına yaptığı çeviriyle, Sabri Gürses ile birlikte Yılın Çeviri Kitabı ödülüne layık görüldü. Bu isimlerin dışında Dostoyevski, Gogol, Tolstoy, Turgenyev, Çehov, Leskov, Svetlana Aleksiyeviç ve Marina Tsvetayeva’dan da çevirileri mevcut. Klasik eserlere yaptığı çeviriler, bugün büyük çoğunlukla İş Bankası Kültür Yayınları ve Doğan Kitap’ta yer alıyor. Platonov çevirileri ise Metis Yayınları’nda. Bazı çevirilerinde “Günay Kızılırmak” adına da rastlamak mümkün.



Hülya Arslan


Ankara Üniversitesi DTCF, Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü 1988 yılında bitirdikten sonra, SSCB Devlet Bursu ile Moskova’daki Puşkin Rus Dili Enstitüsü’nde bir yıl staj yaptı. On yıla yakın bir süre boyunca Moskova’daki çeşitli Türk firmalarında yöneticilik yaptıktan sonra Puşkin Rus Dili Enstitüsü’nde filoloji üzerine yüksek lisans ve Moskova Devlet Üniversite’sinde doktora yaptı. Moskova Devlet Dilbilim Üniversitesi'nde misafir öğretim görevlisi olarak çalıştı. Şu an Yeditepe Üniversitesi Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde doktor öğretim üyesi olarak yer almakta.


Çeviriye Antonina Sverçevskaya’dan “Nâzım Hikmet ve Tiyatrosu” adlı eserle başladı. 2002’de Cem Yayınevi’nde basılan bu kitabı, 2008’de YKY’de basılan Nâzım Hikmet’in eşi Vera Tulyakova Hikmet’in “Bahtiyar Ol Nâzım” adlı kitabı takip etti. Bunların dışında, YKY’nin Modern Klasikler dizisinden yayımlanan Boris Pasternak eserlerinin, TDK’nin yayımladığı V. M. Jirmunskiy’den “Türk Kahramanlık Destanları”nın ve Koridor Yayıncılık’taki “Suç ve Ceza”nın çevirmenidir. Koridor’da editörlük de yapmaktadır.



Beyza Altay


2006 yılında Alter Yayıncılık'tan yayımlanan Turgenyev'in "İlk Aşk" eseri ile Rus edebiyatı çevirmenliğine başladı. Bu çevirisi şu an, bir diğer Turgenyev çevirisi "İlkbahar Selleri" ile birlikte İletişim Yayınları'ndan yayımlanmakta. Yine Turgenyev'den "Babalar ve Oğullar" çevirisi ile Tolstoy'dan "Hacı Murat" çevirisi Bilge Kültür Sanat Yayınları bünyesinde yer alıyor. Ayrıca İş Çocuk Klasikleri dizisindeki "İnsan Neyle Yaşar" ve "Çekirdek: Tolstoy'dan Çocuklar İçin Öyküler"in de çevirmenidir.



Barış Zeren


1978'de doğdu. İstanbul Üniversitesi, Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. Aynı üniversitede İktisat Tarihi Bilim Dalı’nda yüksek lisansını tamamladı. Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi, Slav Tarihi Bölümü’nde araştırmacı olarak bulundu. Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü'nde Modern Türk Tarihi ve Fransa’da EHESS’te Tarih ve Medeniyetler üzerine doktora çalışmalarını sürdürüyor. İngilizce ve Rusçadan sosyal bilim, tarih ve edebiyat çevirileri yapıyor. Ayrıca bu konularda, Sol Haber Portalı ve Cumhuriyet Gazetesi başta olmak üzere pek çok yerde yazılar yazıyor.


Barış Zeren’in yayımlanan ilk çevirisi Noam Chomsky'nin "Halkın Sırtından Kazanç" adlı eseriydi (1999). İlk Rus klasiği çevirisi de 2014 yılında İş Kültür'de "Beyaz Geceler" başlığı altında toplanan Dostoyevski öyküleriydi. Daha sonra Leonid Andreyev'den "Şeytan'ın Günlüğü"nü çevirdi. Şu an bu ikisi dışında yayımlanan bir Rus klasiği çevirisi yok ve her ikisi de İş Kültür'de.



Fatma Arıkan & Serdar Arıkan


Beraber çeviriler yapan bir çift oldukları için tek bir başlık altında ele almak da yerinde olacaktır. Fatma Arıkan, 2000 yılından bu yana Nursultan Nazarbayev gibi siyasilerden ve Rus/Sovyet siyasetçi ve siyaset bilimcilerden pek çok siyasi eseri dilimize kazandırmıştır. Bu çevirilerin önemli bir kısmında eşi Serdar Arıkan da ona katılmıştır. Çevirdiği kitaplarda olduğu gibi internette de kendisi hakkında pek bir bilgi bulunmuyor.


Serdar Arıkan, 1959 İstanbul doğumlu. 1989'da Leningrad Devlet Üniversitesi Felsefe Fakültesi'nden, 2007'de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Uluslararası bazda çevirmenlik ve yöneticilik yaptı. 2011'de Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’ndaki Türk-Avrasya İş Konseyleri Bölge Koordinatörlüğü görevinden emekli oldu. Aktif olarak avukatlık yapmaktadır.


Her ikisinin de ilk edebi çevirisi, birlikte çevirdikleri, Yevgeni Zamyatin'in distopyası "Biz". Kitap, 2012 yılında İthaki Yayınları tarafından yayımlandı. İthaki'deki "Beyaz Geceler" ve "Yeraltından Notlar"da da beraber çalıştılar. Yine İthaki'de yer alan Dostoyevski'den "Suç ve Ceza", "Budala", "Yaz İzlenimleri Üzerine Kış Notları" ve Gogol'dan "Palto"yu Serdar Arıkan tek başına çevirdi. Ayrıca Arıkan çifti, usta çevirmen Mehmet Özgül çevirileriyle Nora Kitap'ta başlayıp Ketebe Yayınları'nda devam eden yeni Aytmatov külliyatındaki bazı kitaplarda Özgül ile birlikte çalıştı. Bu külliyattaki "Cengiz Han'a Küsen Bulut" ile "Dişi Kurdun Rüyaları"nı ise Arıkan çifti çevirdi.



Hazal Yalın


1970 yılında Ordu'da doğdu. İTÜ İnşaat Mühendisliği’ni bitirdikten sonra, yüksek lisans için gittiği Rusya’da çeviri yapmaya başladı. Yayımlanan ilk kitap çevirisi, Aleksandr Belyaev'in "Ket Yıldızı" adlı eseriydi (2013, Doruk Yayınları). Aynı zamanda bu kitap, yazarın Türkçeye çevrilen ilk kitabıydı. Daha sonra Belyaev'in "Profesör Dowell'in Başı" ve yakın zamanda ün kazanan "Su Adamı" romanlarını da Türkçeye kazandırdı. Helikopter Yayınları bünyesinde, Dostoyevski'den pek çok öykü ve novellayı beş kitapta ve Tolstoy'un son yıllarında yazdığı öyküleri üç kitapta topladı. Bu üç kitapta yer alan öykülerin önemli bir kısmının ilk Türkçe çevirilerini yaptı. Tolstoy'un tamamlamaya ömrünün yetmediği yarım romanı "Dekabristler"in de ilk ve tek çevirisini yaptı. Yine Strugatski Kardeşler'in "Kıyamete Bir Yıl" romanı da dilimize kazandırdığı eserler arasındadır. İthaki'deki bütün Strugatski eserlerinin çevirmenidir. Çevirileri büyük çoğunlukla Helikopter Yayınları ve İthaki Yayınları'nda bulunan Hazal Yalın, yirmiden fazla yazardan çeviri yaptı. Çoğu klasik Rus edebiyatı ve Rus bilim-kurgu edebiyatı olsa da Rusça ve İngilizceden pek çok edebiyat dışı çevirisi de mevcut. Aynı zamanda Sovyet ve çağdaş Rus tarihi ile ilgilenmekte, Yakın Doğu Haber'de ve kişisel blogunda yazılar yazmaktadır.


Çevirdiği Rus klasiklerinden bazıları: "Anna Karenina" (İthaki), "Suç ve Ceza" (Kırmızı Kedi), "Beyaz Geceler" (Remzi Kitabevi), "Usta ile Margarita" (İthaki), "Zamanımızın Bir Kahramanı" (İthaki), "Üç Ölüm" (Kırmızı Kedi). Yine, özellikle Helikopter Yayınları bünyesinde yer alan Turgenyev, Gonçarov, Gogol, Puşkin, Zoşçenko, Sçedrin, Zamyatin, Andreyev, Kuprin gibi yazarlardan yaptığı çevirilerin çoğu, Türkçesine pek fazla rastlanamayacak kitaplardır. Yakın zamanda bir "Karamazov Kardeşler" çevirisi de yayımlanacak.



*“Yevgeni Onegin”i Çeviren Diğer Çevirmenler:


Azer Yaran

1949'da Fatsa'da doğdu. Ankara Üniversitesi DTCF Rus Dili ve Edebiyatı mezunudur. TRT'de müzisyenlik ve muhabirlik yaptı. Pek çok şiir kitabı çıkardı. 1982'den başlayarak, sadece şiir çevirdi. Çevirdiği şairler arasında Lermontov, Mayakovski, Pasternak, Yesenin gibi pek çok isim yer alıyor. "Yevgeni Onegin" çevirisi 2003'ten bu yana YKY tarafından yayımlanmakta ve şu an bunun dışında, baskısı bulunan pek bir çevirisi yok. Azer Yaran, 2005 yılında hayatını kaybetti.


Kanşaubiy Miziev

1951'de Kazakistan'da doğdu. Moskova Üniversitesi Doğu Dilleri Enstitüsü Türk Dili Bölümü'nden mezun oldu. SSCB Bilimler Akademisi Dilbilim Enstitüsü'nde uzmanlık eğitimini tamamladı. Doksanlı yılların sonlarından itibaren Orta Asya Türk coğrafyası şairlerinden pek çok eser çevirdi. 2003'te, şair Ahmet Necdet Sözer ile birlikte yaptığı "Yevgeni Onegin" çevirisi ile Dünya Kitap dergisi tarafından Yılın Çeviri Kitabı Ödülü'ne layık görüldü. Rusya Federasyonu Başkortostan Cumhuriyeti İstanbul Temsilcisi olarak görev yaptı. Rusya Yazarlar Birliği üyesi ve Uluslararası Türk Akademisi onursal üyesidir. Çeviri dışında antoloji çalışmaları da vardır. Bugün bulunan çevirileri: "Yevgeni Onegin" (Alter Yayıncılık) ve yine Puşkin'den "Aşk Şiirleri"dir (Everest Yayınları).



Başlıca Kaynaklar:


• akademik.anadolu.edu.tr/lsener

• alfayayinlari.com - Çevirmenler - Sabri Gürses

• ata.boun.edu.tr/htr-instructors/baris-zeren

• biyografya.com/biyografi/5086 (Kanşaubiy Miziev)

• canyayinlari.com - Çevirmenler - Sabri Gürses

• cetobac.ehess.fr - Accueil - Thèses soutenues, 2017 - Baris Zeren

• iskultur.com - Yazarlar - Barış Zeren

• iskültür.com - Yazarlar - Günay Çetao Kızılırmak

• iskultur.com - Yazarlar - Koray Karasulu

• iskültür.com - Yazarlar - Tansu Akgün

• fenedebiyat.yeditepe.edu.tr/tr/rus-dili-ve-edebiyati/akademik-kadro/hulya-arslan

• koridoryayincilik.com.tr - Çevirmenler - Hülya Arslan

• tr.linkedin.com/in/serdar-arıkan-a5448257

• Puşkin, "Yengeni Onegin", Alfa Yay.

• tr.sputniknews.com - Sabri Gürses röportajı

• timas.com.tr - Suç ve Ceza (Antik) - Önizleme (Leyla Şener)

• Tolstoy, “Balodan Sonra”, Helikopter Yay.

• Tolstoy, “Dekabristler”, Helikopter Yay.

• twitter.com/Hazal_Yalin

• twitter.com/zerenbaris

• en.wikipedia.org - Sabri Gürses

• tr.wikipedia.org - Ahmet Necdet Sözer

• tr.wikipedia.org - Dünya Kitap Ödülleri

• yapikrediyayinlari.com.tr/yazarlar/azer-yaran

• kitap.ykykultur.com.tr/cevirenler/hazal-yalin

• Zamyatin, “Biz”, İthaki Yay.


Yardımcı Kaynaklar:


• nadirkitap.com

• kitapyurdu.com




Yazar: Onurhan Yorulmaz