1950’lerin Amerika’sında gece yarısı radyo programı yapan Jean Shepherd, bir gece dinleyicilerinin karşısına ilginç bir fikirle çıktı. Shepherd, çok satanlar listelerinin belirlenme şekillerinden rahatsızdı. Dinleyicileriyle birlikte organize bir şaka yapmayı ve çok satanlar listelerini manipüle etmeyi planlıyordu. Bu uğurda sunduğu fikir şöyleydi: Herkes ertesi gün kitapçılara gidecek ve programda belirlenen, var olmayan bir kitabı kitapçılardan talep edecekti. 


O geceki programda kitaba önce bir isim belirlendi: “I, Libertine”. Yazarı da kitap kadar var olmayan biri, “Frederick R. Ewing” idi. Bununla kalmayıp, kitapçılarda çalışanlara kısaca açıklamak için kitaba basit bir konu ve yazara şaşaalı bir geçmiş çizdiler. En ince ayrıntısına kadar düşünülmüş organize şaka hazırdı.


Ertesi gün, dinleyicilerin büyük bir kısmı gerçekten de kitapçılara gidip “Frederick R. Ewing”in yazdığı “I, Libertine” kitabını istedi. Bazı kitapçılarda talepler o kadar yoğundu ki yayınevlerine mektuplar yazıldı. Yayıncılık dergileri didik didik kitabı araştırmaya koyuldular. Bu kadar talep alan bir kitabın varlığına dair bir şüphe yoktu ortada. Ki henüz ilk haftasında, The New York Times’ın pazar ekindeki yeni çıkanlar listesine girdi “I, Libertine”. İnsanlar bu kitap ve yazarı hakkında konuşuyor, eleştiriyor, övgüler düzüyordu. “Boston’da yasaklanmış!” gibi söylentilerle kitabın ünü git gide artıyor ve bırakın kitap kulüplerinde konuşulmayı, gazete ve dergilerde “I, Libertine” ve “Ewing” hakkında köşe yazıları yazılıyordu. Okumak isteyen insanlar bir türlü bulamıyordu kitabı, ama neden bulunamadığı da hep bir mantık çerçevesinde açıklanıyordu.


Birkaç hafta içinde “I, Libertine”, Birleşik Devletler’deki tüm çok satanlar listelerinde yerini aldı. Dünyaya yayılması da uzun sürmedi. Fransa, İtalya, Britanya ve daha pek çok ülkedeki çok satanlar listelerinin önemli bir kısmında “Frederick R. Ewing”den “I, Libertine” bulunuyordu.


Shepherd’ın umduğundan çok daha büyük bir etki gösteren şakanın foyası, kitabı okumak isteyen fakat bulamayan araştırmacı gazeteci Carter Henderson’ın araştırmasını sonuna kadar götürmesiyle birkaç ay içinde ortaya çıktı.


Bunun üzerine birçok yayınevi, kitabın gerçekten yazılıp yayınlanması için Jean Shepherd’a ulaştı. 13 Eylül 1956’da, yazar Theodore Sturgeon tarafından kaleme alınan “I, Libertine”, “Frederick R. Ewing” adına Ballantine Books tarafından yayımlandı ve kısa bir süre sonra, gerçekten var olan bir kitap olarak bir kez daha çok satanlar listesine girdi.






Yazar: Onurhan Yorulmaz