Yaşar Kemal 30, Sait Faik 47 yaşındadır. O dönemler Yaşar Kemal röportajlar yapıyordur ve Sait Faik’e Mark Twain Cemiyeti’ne fahri üye seçilmesini sormak ister. Sait Faik’i bulmak için İstiklal Caddesi’nde bir ileri bir geri yürür, orada bulamayınca Kadıköy sahile gider, orada da bulamayınca Burgazada'ya geçer. Sonra şehre geri gelir ve ilk baktığı kaldırımda bulur Sait Faik'i.


Sait Faik ölmeden tam bir sene önce gerçekleşmiş röportaj aşağıdadır:


Sait Faik’le Görüşme

(Yaşar Kemal'in kaleminden)


Akşamüstleri Tünelden Taksime doğru sol kaldırımdan yürürseniz, gözünüze dalgın, siyah gözlüklü, yüzü kederli, ama müthiş kederli -yüzündeki keder besbellidir, elle tutulacak gibi, yüzde donup kalmıştır-, pantolonu ütüsüz, ağarmış saçları kabarmış bir adam çarpar. Bu adamın, bu Beyoğlu kalabalığı içinde bir hali vardır ki (daha doğrusu her hali) size bu koskocaman şehirde yalnız, yapayalnız olduğunu söyler. Bu neden böyledir? Orasını kimse de bilmez… Bazı adam vardır, insan yüzünde sırf hınç, kin okur. Bazısında gurur, bazısında neşe, bazısında bayağılık, aşağılık… Bu adamın üstünden başından da yalnızlık akar. Bir de bu adama, Kadıköy İskelesi'nin kanepelerinden birine oturmuş, heybeli köylüleri, çıplak ayaklı serseri çocukları, hanımefendileri seyrederken rastlarsınız.


Bu adam hikayeci Sait Faiktir.


Bir gün, aklımda kaldığına göre bir pırıl pırıl, cam gibi parlayan sonbahar sabahıydı, ona Kadıköy İskelesi'nin kanepelerinde rastladım.


“Ne var ne yok Sait?” dedim. “Hikaye yazıyor musun?”


“Yok,” dedi, “yaşıyorum.”


Hüzünlü, ılık, insan sevgisi dolu hikayelerini Sait yazmaz, yaşar. Sait bir dertli, kötülüklerden, aşağılıklardan, dünyadaki cümle bayağılıklardan, kirden iğrenen bir ademoğludur. O daima iyiliği söylemiştir.


Dünyaca ün almış Mark Twain derneğinin fahri üyeliğini aldığını duyunca, bu iş için Sait’in ne diyeceğini öğrenmek için aradım. O gün öğleden sonra İstiklal Caddesi'ndeki kaldırımdan gittim geldim. Sonra Kadıköy İskelesi'ne uğradım, orada da yoktu. Sait anacığı ile birlikte Burgaz adasında oturur, bindim vapura ikinci gün oraya gittim. Anası Sait'in aynı gün İstanbula indiğini söyledi. İstanbulda, tarif ettiğim kaldırımda ona rastladım. Gene dalgın, sinirliydi. Yüzünden düşen bin parça olur derler ya, öyleydi.


“Bu iş için ne dersin?” diyecektim, korktum.


“Merhaba,” dedim.


“Merhaba, eyvallah,” dedi.


“Ne var, ne yok?” dedim.


“İyilik,” dedi.


“Mark Twain…” dedim.


“Aldırma,” dedi.


“Bak,” dedim. “Sait biliyorsun ki ben röportaj yaparım.”


“Sonra?” dedi.


“Söyle,” dedim.


Sait beni kırmadı. Teşekkür ederim.


Ben sual sormadan o başladı:


“Bana, Mark Twain Cemiyeti fahri üyeliği verildi, dünya edebiyatına ettiğim hizmetten ötürü. Birçokları gibi ben de şaşırdım. Dünya edebiyatına hizmet filan etmediğimi söylemeye ne hacet. Bu, üyelik verilebilmesi için uydurulmuş nazik bir sebeptir sanırım.”


Ben aldım, dedim ki:


“Senden önce, bu cemiyetin ilk üyesi Atatürk'müş…”


“Biliyorum. Beni sevindiren de işte bu. Atatürk'ten sonra, benim üye olmam, benim için ne büyük bir şereftir. Bir milletin yetiştirdiği en büyük çocuğu ile, o milletin kendi halinde bir küçük hikayecisinin Amerika'da bir cemiyette buluşmaları küçük hikayeci için ne bulunmaz şerefli bir fırsattır. Demokrasi de zaten böyle olur. Eğer bu üyelikten memnunsam, bu yüzdendir.”


“Politika…” dedim.


Sözümü ağzımda kodu:


“Karışmam.”


“Peki, seni bu cemiyete ne sebepten, hangi eserin için üye seçtiler?”


“En büyük devlet adamlarının, başkanların ve başbakanların fahri veya asli üye oldukları bir cemiyete beni de seçmenin adlı nedir diye düşündüm, şunu buldum: Demek ki şimdiden sonra dünya çapında bir hikayeciyi anmak için kurulmuş bir cemiyete dünyanın dört bucağından kendi halinde hikayeciler de seçilecek.


Türk hikayecilerini temsil ettiğim anlamına alınmasın sakın. Her hikaye yazan ve yayan Türk hikayecisi kendi şahsında bir dilin hikayeciliğini yaptığına göre, şahsıma Mark Twain Cemiyeti'nin gösterdiği ilgi ve sevgi daha çok Türk hikayeciliğine gibi geliyor bana. Ben de bu ilgi ve sevgiyi tüm hikayeci arkadaşlarımla paylaşırım. Kabul ederlerse.


Kendini bütün dünyaya tanıtmış, sevdirmiş, bir halk çocuğu olan hikayeci Mark Twain'i ananların içine Türk dilinin bir hikaye yazarını almayı düşünenlere de teşekkür ederim.”


“Mark Twain için ne dersin?”


“Sen de amma sual sorarsın ha. Ne derim! Mark Twain de alay edermiş, güldürürmüş, kepaze edermiş cemiyetteki sahte vakarları, petrol krallarını, pamuk prenslerini, demir beylerini, çelik efendilerini sağlığında. Ölümünden sonra da bir Türk hikayeci ile şakalaşmasın mı? Eyvallah Mark Twain!”


Sonra güldü Sait:


“Daha soracağın?” dedi.


“Eyvallah,” dedim.


Ayrıldık. O, bir sinemanın önünde kaldı.


17.5.1953


Kaynak: Yaşar Kemal: Röportaj Yazarlığında 60 Yıl. Yapı Kredi Yayınları