(Bu yazıyı okumadan önce filmi izlemenizi öneririm. Film o kadar başarılı ki bütün detayları kendiniz deneyimlemelisiniz, sonra gelip yazıyı okuyabilirsiniz. Ama illa okuyacağım derseniz en azından ilk paragrafı es geçin çünkü orada filmin özeti var.)


Güney Koreli yönetmen Park Chan-Wook’un 2022 yapımı filmi. İki aşığın iki farklı şehirde geçen birbirine bağlı iki hikâyesine tanıklık ediyoruz. Hae il Park Busan’da cinayet masasında çalışan bir polistir. Bir gün yüksek bir kayalıktan düşen bir adamın ihbarını alırlar. Olay intihar gibi gözükse de cinayet ihtimali de vardır ve olağan şüpheli maktulün genç karısı Çinli Tang Wei’dir. İki kişinin yolları bu noktada kesişir. Soruşturma ilerledikçe Hae il Park’ın Tang Wei’ye olan ilgisi büyür. Bir taraftan şüphenin dozu artarken senkronize bir şekilde birbirlerine olan ilgi ve alakanın da dozu artar. Soruşturmanın sonunda kadın aklanır fakat bir süre sonra Hae il Park tesadüf eseri kadının gerçekten katil olduğu anlar. Fakat soruşturma kapanmış dahası kendisi de olaya dâhil olmuştur. Bu noktada polisimiz kendisini suçlar ve hem kadını hem şehri terk edip birlikte yaşadığı kadının yanına Lipo’ya taşınır. Buraya kadar filmin ilk kısmıydı. İkinci kısımda ise olaylar tersine döner ve kadın karakterimiz Tang Wei’in Hae il Park’a olan saplantılı aşkı söz konusudur. Tang Wei de şehir değiştirip Lipo’ya gelir, bir borsacı ile evlenir, kocası ölür, cinayeti çözme işi Hae il Park’a düşer…


Modern zamanlarda geçen ama eski tutkulu aşkların hissiyatını barındıran muazzam bir hikâye. İnsanın aşka dair bütün arkaik hislerini su yüzüne çıkarmayı öyle başarıyor ki filmi izledikten sonra bir süre melankoli yaşanması kaçınılmaz. Bu melankoliyi besleyense kadının erkeğe olan sıra dışı aşkı ve gidişi. Erkeğin kadına olan aşkı daha olağan geliyor bana ama kadının erkeğe olan aşkı her zaman daha derin daha dramatik gelmiştir. Edebiyat dünyasından sanatçılar da durumun farkında olacaklar ki dönem dönem rastlarız bu temaya. Madame Bovary, Masumiyet Müzesi ilk aklıma gelen örnekler. Burada sanırım bir arzu öznesi olarak erkeğin, kadına yönelimi evrimsel süreç içerisinde olağanken arzu nesnesi olarak kadının özne konumuna geçmesi dramatik etkiyi yaratıyor. Erkeğin kadına olan aşkı daha biyolojik ve meta odaklıyken kadının erkeğe olana aşkı ve bu aşk uğruna yaptıkları daha ilahi daha psişik hisler barındırıyor.

Tarihin hangi döneminde olursa olsun bir insanın vakar duruşu, onurlu eylemleri, kararlı halleri bizi cezbetmiştir. Hele buradaki özne kadın olursa… Tang Wei bütün her şeyin açıklığa kavuştuğu noktada onurlu bir eylem olarak intiharı seçer. Burada filmin en can alıcı repliğini duyarız: ‘Belki de ben senin çözülmemiş davalarından biri olmak için Lipo’ya geldim.’ Çünkü çözülmemiş davalar Hae il Park’ın duvarlarında asılıydı, onu uyutmuyordu ve sürekli onları düşünüyordu. Tang Wei çözülmemiş bir dava olarak Hae il Park’ın hayatında bir ömür yer edinmeyi istemişti ama olmadı. Dava çözüldü. O da kendinden son derece emin bir şekilde gitmeyi tercih etti.


Anlatılan aşk ilişkisinde sex yok, şehvet yok, mülkiyet arzusu yok. İki insanın kritik noktalarda birleşmesi var. Erkeğin sıra dışı bir kadına olan hisleri kadınsa kibar ve çağdaş bir erkeğe anne konumundan yaklaşması var. Bu bakımdan filmde yaratılan aşk günümüz meta odaklı, tüketim kültürünün nesnesi olmuş, sosyal medya teşhirleriyle içi boşalmış, şehevi bir arka plana sahip ilişkilere meydan okuyor. Filmde dramatik etkiyi yaratan donelerden biri de bu olmuş. Bu denli zengin bir öykü de ancak bu şekilde anlatılabilirdi.


Film aslında sarkastik bir tarzda başlıyor ve film boyunca da yer yer devam ediyor. Olay nereye bağlanacak derken kendimizi kahkaha atarken bulabiliyoruz. Fakat sonunda ağır bir melankoli hâkim oluyor.


Filmde başvurulan yüksek çekimler – yükseklik çekimleri görsel anlatımı son derece kuvvetli kılıyor.


Çekim tekniği o kadar başarılı ki sırf bunun için bile izlenebilir. Filmin zamansal kurgusu çoğunlukla lineer değil. Zamanda ileri ve geri sıçramalar çokça kullanılmış. Bu nedenle filmi tam dikkat ve odaklanmayla izlemek gerekiyor. Aksi halde ikinci defa izlemek gerekli olabilir. Bence burada problem yok çünkü birden fazla izlenmeyi hak eden ve dahası o isteği uyandıran bir film.


(Filmdeki şarkı https://open.spotify.com/intl-tr/track/36j9kcESXeGztRjY74oDLl?si=9fea497f772a4ebc&nd=1&dlsi=66a1748992e14c45 )