Sokrates , bilindiği üzere MÖ 469 yılında Atina doğumlu, Antik Yunan filozofudur.

"Demokrasi" kelimesi Yunanlılardan başlayarak günümüze kadar gelmiştir.

Peki Demokrasi nedir?

Bilindiği üzere "Bir ülkeyi halkın yönetmesi.'' demektir.

Kökeni, 'demos' yani halk, 'kratos' yani egemenlik anlamına gelir .

Günümüzde genel oy ve eşit oy sistemiyle "temsili demokrasi" ile karşımıza çıkmaktadır.

Ancak demokrasi, insan haklarını ve özgürlüklerini korumak ve güvence altına almak için yeterli olamaz. İnsanın ekonomik hakları ve özgürlükleri ancak liberalizm ile korunabilir. Liberal ekonomik düzende, hür teşebbüs ve tüketici için tercih özgürlüğü söz konusudur. 

Şüphesiz, demokrasi olmadan da liberalizm yaşayamaz. Hür düşünce, din ve vicdan hürriyeti ancak demokratik bir rejimde söz konusu olabilir.

Peki asıl konumuz olan bu konudaki Sokrates'in düşüncelerini irdeleyelim:

Sokrates, kendi zamanında Ademantus isimli bir diğer karakter ile demokrasi hakkında sohbet eder. Ademantus'a demokrasinin eksiklerini ve hatalarını göstermeye ve anlatmaya çalışır. Bunu yapmak için Sokrates, toplumu bir gemiye benzetir. Ve şöyle bir soru sorar:

Eğer ki deniz yoluyla bir yolculuk yapmak isteseydin, geminin kontrolünün kimde olacağına nasıl karar verilmesini isterdin? Rastgele ve herhangi bir grup insan tarafından mı yoksa deniz seyahatleri konusunda deneyimli, bilgili ve eğitimli insanlar tarafından mı?

Ademantus'un cevabı çok açıktır: Elbette ki ikinci diye cevap verir. Sokrates'in buna cevabı ise şu şekildedir:

Peki bu durumda nasıl olur da bir ülkedeki yetişkin insanların rastgele ve herhangi bir grubunun bir ülkeyi kimin yöneteceğine karar verebilecek donanımda olduğunu düşünebilmekteyiz?

Sokrates'in bahsetmeye çalıştığı şey, seçimlerde oy kullanmanın bir "yetenek" olduğu ve oy kullanmanın, "rastgele bir sezgi" olarak görülmemesi gerektiğidir. Dolayısıyla oy kullanmanın da diğer her yetenek gibi insanlara sonradan dikkatle ve sistematik bir şekilde öğretilmesi gerekmektedir. Yeterli donanıma ve eğitime sahip olmaksızın insanlara oy kullanma hakkının tanınması, yeterli donanım ve eğitime sahip olmayanlara fırtınalı bir havada yolculuk yapacak bir geminin kontrolünün kime teslim edileceği kararını alma yetkisi vermekle aynıdır. 

Bilmeyenler için demokrasi ile birlikte gelen bir kavramı tanıtacağım:

"Çoğunlukçu Demokrasi"

Nedir bu çoğunlukçu demokrasi ?

Kısaca buna "Siyasal ilgisizlik, siyasal bilgisizlik" diyebiliriz. Kimi zaman eğitim faktörü ve kültür yoksunluğu olarak da karşımıza çıkar.

Genel olarak demokrasi ne kadar iyi gibi gözükse de bazen de olması gerekir mi acaba diye düşünmeli belki de.

Yazımın sonuna geldim. Her zaman okumak, düşünmek ve yine düşünmek dileklerimle...